SOALAN PERCUBAAN NEGERI PERAK 3

TAMADUN ISLAM : TEMA 2 – HUKUM KANUN MELAKA = STPM 2009 @PERCUBAAN NEGERI PERAK 2006

Sejauh manakah unsur Islam mempengaruhi Hukum Kanun Melaka pada zaman Kesultanan Melayu Melaka ? (STPM 2009)

____________________________________________

Sejauh manakah Islam mempengaruhi sistem perundangan pada zaman Kesultanan Melayu Melaka? (Percubaan Negeri Perak 2006)

PENGENALAN: (3 markah)

1. Latar belakang Kesultanan Melayu Melaka

• Melaka dibuka pada awal abad ke-15M oleh Parameswara.
• Kedudukan Melaka adalah sangat strategik kerana terletak di laluan perdagangan.
• Raja Melaka yang pertama ialah Parameswara yang mengubah namanya kepada Sultan Iskandar Syah selepas kedatangan Islam.
• Sistem pentadbiran Melaka berbentuk hierarki dan mempunyai sistem pentadbiran yang teratur dan sistematik.
• Sultan memegang kuasa tertinggi dan dibantu oleh Bendahara, Penghulu Bendahari, Temenggung, Syahbandar dan Laksamana.

2. Latar belakang Undang-undang Kesultanan Melayu Melaka

• Pada zaman Kesultanan Melayu Melaka telah wujud sistem pentadbiran yang sistematik termasuk sistem perundangan.
• Sultan bertindak sebagai hakim dan penggubal undang-undang kerana sultan mempunyai kuasa mutlak.
• Dalam hubungan pemerintah dengan rakyat, sultan berhak mengeluarkan perintah, kerah dan titah serta menjatuhkan hukuman.
• Walaupun begitu, konsep musyawarah tetap diamalkan dan diutamakan sebelum sesuatu hukuman dijatuhkan.
• Undang-undang Kesultanan Melayu Melaka terbahagi kepada dua iaitu Hukum Kanun Melaka dan Undang-undang Laut Melaka.
• Perundangan yang diamalkan di Melaka mempunyai pengaruh Islam sahaja dan tidak semuanya yang selari dengan prinsip-prinsip Islam.
• Hukum Kanun Melaka juga dikenali sebagai Risalat Hukum Kanun dan Undang-undang Darat Melaka.
• Hukum Kanun Melaka telah wujud sejak zaman Sultan Muhammad Syah (Raja Kecil Besar)
• Naskah asal Hukum Kanun ini mengandungi 19 fasal.
• Hukum Kanun Melaka berkuatkuasa di Melaka pusat dan juga kawasan-kawasan yang menjadi takluknya.
• Antara lain kandungannya adalah mengenai tanggungjawab raja serta pembesar, pantang larang dalam kalangan anggota masyarakat, penghukum kesalahan jenayah dan awam, undang-undang keluarga, permasalahan ibadat dan muamalat .

ISI:

Pengaruh Islam mempengaruhi sistem perundangan pada zaman Kesultanan Melayu Melaka

A. Pengaruh Islam dalam Hukum Kanun Melaka (7 isi X 3 markah)

1. Daripada 44 fasal dalam Hukum Kanun Melaka, hanya 40.95% atau 18 fasal sahaja yang menurut undang-undang Islam. Sementara dalam Undang-Undang Laut Melaka hanya mengandungi 1 fasal daripada 24 fasal yang menurut undang-undang Islam iaitu hukum zina.

2. Pengaruh Islam yang paling jelas mengikut sistem perundangan Islam adalah berkaitan dengan undang-undang keluarga – undang-undang perkahwinan

• Menerangkan orang yang berhak menjadi wali bagi perempuan yang akan berkahwin.
• Syarat dan tatacara ijab dan qabul dalam nikah
• Syarat menjadi saksi dalam upacara nikah.
• Pembatalan nikah
• Hukum talak
• Syarat-syarat serta soalan berhubung dengan melakukan cina buta

3. Hukum jenayah yang terdapat dalam Hukum Kanun Melaka :-

• Jenayah bunuh dibalas bunuh.
• Hukuman ini samalah seperti dalam al-Quran, surat al-Maidah ayat 45 dan surah al-Baqarah, ayat 178.
• Jenayah mencuri
• Hukumnya potong tangan. Hukum ini diambil dari al-Quran surah al-Maidah, ayat 38. Perlaksanaan hukum ini pada zaman Sultan Alauddin Riayat Shah menyebabkan tiada pencuri lagi di Melaka.
• Perbuatan zina
• Dihukum rejam atau disebat dengan rotan. Dalam Hukum Kanun Melaka, disebat sebanyak 80 kali, tetapi dalam Undang-undang Laut Melaka disebat 100 kali. Hukuman ini sama seperti dalam al-Quran, surah an-Nur, ayat 2-5 dan surat an-Nisa’ , ayat 34.

4. Hukum Muamalat

• Hukum berjual-beli dan pinjam-meminjam
• Hukum Kanun Melaka hanya menekankan kepentingan mencatatkan segala nilai pinjaman dengan disaksikan oleh dua orang lelaki. Ini bersesuaian dengan ketetapan al-Quran dalam surah al-Baqarah, ayat 282.
• Barang-barang yang boleh dan tidak boleh diniagakan. Contohnya, larangan menjual arak, khinzir, anjing dan tuak.

5. Lain-lain hukuman yang menerima pengaruh Islam

• Tuduh menuduh / fitnah dan beban orang yang menuduh untuk membuktikan kebenaran tuduhannya. Syarat, dua orang saksi yang baligh dan tidak gila.
• Ikrar dan wasiat. Amalan ini merupakan antara amalan yang dianjurkan dan digalakkan oleh ajaran Islam.
• Upacara dan adat-istiadat raja-raja, meminta agar ahli-ahli agama khususnya kadi turut serta. Ini menunjukkan bahawa Hukum Kanun Melaka mengakui golongan agama dalam urusan rasmi kerajaan.

6. Wujud percampuran antara hukum-hukum dapat dan hukum-hukum syarak.

Contoh kesalahan jenayah membunuh sering ada pilihan antara hukum adat dengan hukum syarak.

Tidak menerima pengaruh Islam

7. Dalam fasal 14.2 yang bersabit dengan pembunuhan orang yang bersalah, hakim mempunyai kuasa menentukan sama ada hukum dapat @ hukum syarak yang harus digunakan untuk menghukum pesalah. Peraturan qisas seperti yang terdapat dalam hukum syarak terdapat kesalahan membunuh tidak terdapat dalam hukum ini.

8. Dalam Hukum Kanun Melaka juga terdapat perbezaan kelas; kelas bangsawan, orang merdeka dan hamba. Perkara ini bertentangan dengan kehendak hukum Islam. Dalam Islam semua manusia ini sama. Mereka akan dihukum dengan hukuman yang sama mengikut kesalahan mereka. Hukuman yang dikenakan tidak sama antara orang merdeka dengan hamba walaupun kesalahan yang dilakukan adalah sama.

9. Mengikut Hukum Kanun Melaka, terdapat 3 kesalahan yang berat yang tidak dapat diampuni oleh hakim iaitu;

i. membunuh orang

ii. mengambil isteri orang

iii. orang yang kelakuannya bermaharajalela

10. Kesalahan ini hanya boleh diampuni oleh raja dan hanya jika dilakukan oleh rakyat. Jika raja yang melakukannya, tidak bersalah. Malah terdapat pertukaran di dalam fasal 5:4.

KESIMPULAN: (1 markah)

1. Sungguhpun hukum Islam sepenuhnya tidak dijalankan di Melaka, tetapi hukum itu memang disedari oleh rakyat Melaka ketika itu.

2. Dengan adanya pengaruh Islam dalam perundangan menunjukkan rakyat telah dapat menerima Islam.

3. Para kadi dan undang-undang Islam telah memainkan peranan penting dalam sistem pentadbiran negeri Melaka.

4. Undang-undang yang diamalkan di Melaka akhirnya mempengaruhi undang-undang yang diamalkan di negeri-negeri lain seperti undang-undang pelabuhan di negeri Kedah.